Tygodniowe menu w przedszkolu – jak powinien wyglądać jadłospis dla przedszkola według rozporządzeń?

Prawidłowe żywienie dzieci w wieku przedszkolnym to nie tylko kwestia zdrowia, ale też obowiązek prawny placówek oświatowych. Dlatego opracowując tygodniowe menu w przedszkolu, dyrektorzy i dietetycy muszą brać pod uwagę zarówno zalecenia dietetyczne, jak i obowiązujące rozporządzenia. Zmiany w prawie z ostatnich lat wprowadziły szereg wytycznych, które mają zapewnić, że jadłospis przedszkoli po zmianach będzie różnorodny, zbilansowany i dostosowany do potrzeb najmłodszych.

Podstawy prawne

Zasady układania jadłospisów w przedszkolach wynikają przede wszystkim z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. (Dz.U. 2016 poz. 1154). Dokument ten reguluje, jakie środki spożywcze mogą być stosowane w żywieniu zbiorowym dzieci i młodzieży oraz jakie napoje wolno serwować, wskazując np. na herbatę z cytryną, herbaty owocowe czy kompoty owocowe, a jednocześnie ograniczając cukier, sól i tłuszcze. To właśnie na jego podstawie powstają codzienne jadłospisy dla przedszkoli, które muszą łączyć różnorodność z bezpieczeństwem.

Od 2025 roku procedowane jest nowe „rozporządzenie sklepikowe”, które ma zaktualizować przepisy i dostosować je do współczesnych standardów. Projekt (dostępny na stronie Ministerstwa Zdrowia) przewiduje obowiązek wprowadzania w menu przynajmniej jednego posiłku roślinnego tygodniowo, ostrzejsze ograniczenia dotyczące produktów dosładzanych oraz większy nacisk na świeże warzywa i owoce. Kierunek zmian jest spójny z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), która rekomenduje dietę opartą na produktach roślinnych i pełnoziarnistych, a także ograniczenie soli i cukru jako kluczowy element profilaktyki otyłości i chorób dietozależnych.

Przykładowe posiłki zgodne z przepisami

Śniadanie w przedszkolu

Śniadanie to najważniejszy posiłek dnia – i w przypadku dzieci ma ogromny wpływ na koncentrację i energię w trakcie zajęć. Jadłospis dla przedszkola powinien uwzględniać różne warianty, np.:

• Kasza manna z mlekiem i musem truskawkowym,
• Płatki kukurydziane lub płatki owsiane z owocami,
• Kanapki z chlebem graham, serem żółtym i świeżymi warzywami, np. pomidorkami koktajlowymi czy ogórkiem zielonym,
• Do picia podaje się lekką herbatkę owocową, herbatkę rumiankową, herbatkę malinową lub tradycyjną kawę zbożową.

Rozporządzenie z 2025 roku podkreśla, że śniadanie musi dostarczać minimum 25% dziennego zapotrzebowania energetycznego dziecka.

II śniadanie – zdrowa przekąska

Drugie śniadanie ma być lekkie, ale pełne witamin i błonnika. Najczęściej w przedszkolach pojawiają się:

• Warzywne sałatki z ogórkiem kiszonym, sałatą lodową, papryką czerwoną i dodatkiem oliwy lub nasion sezamu,
• Kanapki z szynką drobiową i serem żółtym,
• Owoce sezonowe: jabłko, gruszka, banan.
• Do picia podaje się zwykle herbatę z cytryną lub cytryną ii śniadanie w lekkiej wersji owocowej.

Wytyczne z 2025 roku wskazują, że w II śniadaniu nie powinny pojawiać się słodycze ani dosładzane jogurty. Zamiast tego rekomendowany jest jogurt naturalny, bez dodatku cukru.

Obiad – najważniejszy posiłek w przedszkolu

Obiad to posiłek, który powinien być najbardziej zróżnicowany i wartościowy. Zwykle składa się z dwóch dań – zupy i dania głównego.

Pierwsze danie:

• tradycyjna zupa pomidorowa z ryżem,
• lekka zupa koperkowa,
• pożywna zupa kalafiorowa,
• klasyczny rosół,
• kremowe zupy warzywne, np. zupa krem z dyni lub brokuła,
• inne propozycje: zupa jarzynowa, zupa pieczarkowa, barszcz czerwony, zupa ziemniaczana, zupa ogórkowa, zupa fasolowa, a czasem tradycyjny zupa krupnik lub zupa kapuśniak.

Drugie danie:

• Spaghetti bolognese z makaronem (makaron świderki),
• Gulasz wieprzowy lub gulasz wołowy,
• Schab pieczony lub duszone mięso w sosie pomidorowym albo sosie słodko kwaśnym,
• Kotlet rybny podawany z dodatkiem warzyw,
• Surówki na bazie kapusty kiszonej, kiszonej kapusty lub świeżej białej kapusty, z dodatkiem przypraw takich jak ziele angielskie,
• Dodatki: kasza jęczmienna, kasza gryczana, kasza bulgur, kaszą jaglaną czy lżejsza kasza kuskus.

Nowe przepisy zobowiązują, aby w każdym obiedzie znalazła się porcja warzyw i porcja produktów zbożowych, najlepiej pełnoziarnistych.

Podwieczorek – lekki i smaczny finał dnia

Podwieczorek to pora, w której dzieci chętnie sięgają po coś słodkiego, ale zgodnego z zasadami zdrowego żywienia. Przykłady to:

• Jogurt naturalny z owocami,
• Kanapka z pastą jajeczną,
• Sałatka owocowa z dodatkiem sezonowych owoców,
• Chrupki kukurydziane lub wafle ryżowe,
• Lekkie pieczywo, np. pieczywo mieszane,
• Do picia: kompot wieloowocowy, kompot śliwkowy, kompot truskawkowy, kompot wiśniowy albo kompot wiśniowy podwieczorek.

W rozporządzeniu z 2025 roku znajdziemy także wyraźny zapis, że kompoty mogą być przygotowywane bez dodatku cukru, wyłącznie na bazie owoców.

Alergeny i bezpieczeństwo

W każdym przedszkolu powinny być dostępne szczegółowe wykazy składników pokarmowych oraz alergenów. Wszystkie alergeny powinny być oznaczone – od klasycznych, takich jak orzeszki ziemne, orzechy włoskie, nasiona sezamu, po ukryte w produktach zboża zawierające gluten. Dzięki temu rodzice mają pewność, że posiłki są bezpieczne, a dzieci z alergiami mogą korzystać z alternatywnych dań.

Podsumowanie

Nowe przepisy i wytyczne jasno wskazują, jak powinno wyglądać tygodniowe menu w przedszkolu. Jadłospisy dla przedszkoli po zmianach muszą być różnorodne, oparte na świeżych produktach i zgodne z normami energetycznymi. W codziennym jadłospisie powinny pojawiać się zarówno klasyczne dania, jak zupa koperkowa, kasza manna czy kawa zbożowa, jak i nowoczesne propozycje – sałatki, surówki i dania w wersji light.